Uyku eğitimi için belli bir yaştan bahsetmek doğru değil. Ancak bebeklerin alışkanlıkları büyüdükçe şekillendiğinden, uyku problemi olan bebeklere sahip ailelerin bu dönemde uyku sorunlarını erken ele almaları önerilir.
Ebeveynler bebeklerine doğdukları andan itibaren iyi uyku alışkanlıkları kazandırabilirse, uyku eğitimine gerek kalmadan sağlıklı uyku alışkanlıkları oluşturabileceklerdir.
Uyku eğitimine başlamak için belirli bir yaş yoktur. Her bebeğin uyku eğitimine başladığı ay farklı olabilir. Çünkü bebekler genellikle dört aylıkken kendilerini sakinleştirmeyi öğrenirler ve gece besleme ihtiyaçları azalır. Bir bebeğin uyku döngüsü bu aylarda daha belirgin hale gelir. Tüm bunlara ek olarak uyku eğitimine başlamadan önce zamanınızı iyi planlamanız gerekiyor. Yakın zamanda seyahat etme veya taşınma planlarınız varsa uyku eğitiminizi erteleyebilirsiniz.
Birçok ebeveyn, çocuklarının uyku problemlerini çözmek için uyku eğitimini kullanır ve onlara kendi başlarına nasıl uykuya dalacaklarını öğretir. Bebek uyku eğitiminin farklı yöntemleri vardır. Peki bebeklere uyku eğitimi nasıl verilir? Aşağıda sıralanan uyku eğitimi yöntemlerini beklentilerinize ve ailenizin dinamiklerine uygun şekilde belirleyerek uyku eğitimine başlayabilirsiniz.
Uykuyu belirleyen birçok faktör vardır. Bebek odası sıcaklığı, bebeğinizin uykusunu etkileyen önemli faktörlerden biridir. Buna ek olarak rutin oluştururken annenin sabırla çocuğa yaklaşması da annenin iyi bir uyku uyumasına bağlıdır. Hamilelikte uyku ne kadar önemliyse annelikte de o kadar önemlidir.
Tracy Hogg, yıllardır uyku sorunu yaşayan bebeklere yardım eden bir hemşiredir. Bu deneyimlerden yola çıkarak kurduğu uyku eğitim sistemini anlatan kitabı, dünya çapında milyonlarca satmıştır. Yöntemi şu şekildedir;
Bebeğinizin uyku aralıklarını aya göre takip edin, uyku sinyali geldiğinde uyku rutinini yaptıktan sonra yatakta bırakın. Ağlama başlarsa 5-10 dakika bekleyin, bebeğinize sarılın ve sırtını sıvazlayarak onu sakinleştirmeye çalışın. Rahatlatan cümlelerle bebeği sakinleştirin. Sakinleşince yatağına geri koyun. Bu hareketi bebeğiniz derin bir uykuya dalana kadar devam ettirin. Ancak bu süre 30-40 dakikayı geçer ve eğer bebek hala sakinleşmezse bebeğinizi alın ve odadan çıkın. Sakinleştikten sonra tekrar deneyin.
Bu yöntemi 4,5 ay ve 2 yaş aralığında deneyebilirsiniz. Fakat bebeğiniz büyüdükçe farkındalığı arttığından kucağa alışabilir. Bundan kaçınmak için 6 ay sonrası bu yöntem tavsiye edilmemektedir.
Tracy Hogg metodu olarak bilinse de bu yöntem özünde bebeğinizin kulağına ritmik olarak “şş-şş-şş” diye fısıldarken, sırtına hafif hafif (pat-pat) vurmaktır.
Kötü alışkanlıklar oluşturmamak veya mevcut kötü alışkanlıkları yok etmek için annenin hareketi ve ten tene teması özellikle bebeklik döneminden itibaren bebeğin ilk 6 ayında uygulanan uykuya geçişe destek şeklidir, ritmik olarak bebeğe huzur ve uyku verir.
Dr. Richard Ferber tarafından geliştirilen bu yöntem, bebeğinize ağlarken müdahale etmemenizi ve kendi haline bırakmanızı önerir.
Yöntem şu şekildedir:
Ferber’in metodunda bebeğiniz ağladığında 15 saniyeden bir dakikaya kadar kucağa alabilirsiniz. Ancak daha sonra anne babanın bebeği yeniden beşiğe bırakması gerekmektedir.
Kim West Metodu, uykuya geçiş sırasında kullanılan uyaranların (titreme, emzirme, sütle uyuma gibi uyku cihazları) kademeli olarak kesilmesi yöntemidir. Kim West Metodu, bebeğinize kendi başına uykuya dalmayı öğretmek için kullanabileceğiniz en nazik yöntemdir.
Bu yöntem şu şekilde uygulanmaktadır:
Uyku düzeninin bir alışkanlığa dönüşmesi için en az 15 gün gerekmektedir. Bu süreç kesilebilir. Tekrar başlamak gerekebilir. Önemli olan sabırla süreci devam ettirmektir.
Bebeğinizin fiziksel gelişimi arttıkça geceleri daha fazla uyanır. Gün içinde daha fazla fiziksel aktiviteye yer verin. Bu şekilde gece uyanmaları azalabilir.
7 ay civarında bebeklerin gündüz uyku ihtiyacı azalmaya başlar. Bebeğinizin uyanık kaldığı süreyi arttırarak gündüz uykusu sayısını azaltın.
8 ay bebeklerin diş çıkarma dönemine denk gelmektedir. Diş çıkarırken bebekler huysuzlandığından bu dönemde uyku eğitimine başlamayın. Eğer bir uyku düzeniniz varsa ve diş çıkarma döneminde bu düzen bozulduysa, bu dönemi geçirinceye kadar bebeğinizi zorlamayın.
Diş çıkarma ve rüya görme sebebiyle bu dönemde bebekler anne ve babalarını yanında ister. Bebeğinize uyumada bebek losyonu ile masaj yaparsanız daha sakin bir uyku uyumasına destek olabilirsiniz.
Gece bebeğiniz sık sık uyanıyorsa bunu alışkanlık haline getirmiş demektir. Ancak hassas ciltlerine uygun olmayan ürünlerin yarattığı kaşıntı gibi problemler sebebiyle uyku sorunu yaşıyorsa doğru bebek ıslak mendili tercih ettiğinizden emin olun.
Bebekler genelde 12-18. aylar arasında iki gündüz uykusundan bir gündüz uykusuna geçerler. Eğer bebeğiniz iki gündüz uykusundan birinde huysuzlanıyorsa tek gündüz uykusunun zamanı gelmiştir.
Bebekler bu dönemde yürümeye başlamalarıyla birlikte keşfetme isteğiyle uyanırlar. Gün içinde rahatça keşfetmeleri için doğru bebek bezi seçimi önemlidir. Cildi rahat, altı kuru bir bebek kendini kısıtlamadan keşfetmeye devam eder.
İki yaşındaki çocukların çoğu artık gündüz bir kez olmak üzere ortalama 12-13 saat uyur. Gündüz uykularının azaldığı bu yaşta çocuğunuzu gece uykusuna daha erken yatırarak ihtiyacı olan uykuyu alabilmesini sağlayabilirsiniz.
Bu yaş civarındaki çocuklarda görülen uyku alışkanlıklarından biri, gece ebeveynlerinin yatağına gitmeleridir. Bunun alışkanlığa dönüşmemesi için çocuğunuz her yatağınıza geldiğinde onu kendi yatağına tekrar götürmelisiniz. Tek başına yatağına dönmesi için onu cesaretlendirin.