Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Süreci

bebek ek gıda

Ek Gıdaya Ne Zaman Başlanır?

Anne sütü, yenidoğanın ihtiyaç duyduğu tek besindir ve yaşamın ilk altı ayında su dahil olmak üzere herhangi bir ek besine ihtiyaç yoktur. Emzirilemeyen bebekler bu süreçte biberonla beslenmelidir. 6. ayda bebeğiniz, anne sütünün yanı sıra katı yiyecekler de yiyebilir. Her bebek farklı gelişim özelliklerine sahip olduğundan katılara geçişte bireysel farklılıklar kaçınılmazdır. Bebeğiniz tamamlayıcı gıdalara hazır olma belirtileri gösterdiğinde, doktorunuz tamamlayıcı gıdalara geçmeniz için size rehberlik edecektir.

Bebeğinizi 6 aydan önce tamamlayıcı beslenmeye başlatmanız, bebeğinizin emme ihtiyacını azaltacak ve yeterli anne sütünün kullanılmasını önleyecektir. Yeterince kilo almayan bebeklerde, doktorun önerdiği şekilde erken dönemde tamamlayıcı gıdalara geçilmesi önerilebilir. Bebeğinizi beslediğiniz tamamlayıcı gıdaların anne sütünü de desteklediğini unutmayın. İlk başta anne sütünü desteklemek için tamamlayıcı gıdalar tanıtılır ve zamanla tamamlayıcı gıdalar anne sütünün yerini alır. Uygun ve zamanında tamamlayıcı beslenme ile emzirmeye en az 2 yıl devam edilmelidir. Dünya Sağlık Örgütü, gelişmekte olan ülkelerde emzirmeye iki yaşına kadar devam edilmesini önermektedir.

Bebeklerde Ek Gıdaya Geçiş Nasıl Olmalıdır?

Tamamlayıcı gıdalara geçişte anne sütü veya formül mama ile beslenmeye devam edilmelidir. Geçiş yavaş ve pürüzsüz olmalıdır. Bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye geçerken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar;

  • Şeker veya tuz içermeyen tek bileşenli yiyecekler sunulmalı ve her yeni yiyecek arasında üç gün beklenmelidir. Bu sayede bebeğin bir besine alerjisi olup olmadığı anlaşılır.
  • Başlangıçta tamamlayıcı gıdalar günde bir öğün verilmelidir.
  • Taze ve doğal gıdalar tercih edilmelidir. Konserve veya dondurulmuş gıdalardan kaçınmanız önerilir.
  • Tamamlayıcı gıdalar tanıtıldığında havuç, patates, elma, armut, muz veya yoğurt gibi mevsim sebze ve meyvelerinden oluşan bir püre sunulabilir.
  • İlerleyen zamanlarda sebze çorbaları, kabak dolması, yoğurtlu meyve ve sebze karışımları gibi besleyici yemekler tercih edilebilir.
  • Bebekler, bağışıklık sistemleri henüz tam olarak olgunlaşmadığından enfeksiyon açısından yüksek risk altındadır. Bu nedenle yiyecekler hijyenik olarak hazırlanmalıdır.
  • Yenidoğanlar yemek yemeyi reddedebilirler; çünkü tadı ve dokusu onlar için çevrelerindeki her şey gibi yenidir. Bu durumda bebeğe yemek yedirilmemeli ve bir süre sonra tekrar denenmelidir.
  • Bir yemek denerken bebeğin aç olmasına özen gösterilmelidir.
  • Bebeklerin diş etleri çok hassastır. Bu nedenle diş etlerine zarar vermemek için yumuşak uçlu plastik bir kaşık kullanılabilir.
  • Tamamlayıcı yiyecekleri denemeye, bebeğiniz yorgun veya huzursuz değilken başlamak en iyisidir. Bebeklerde büyüme atakları huzursuzluğa yol açtığı için bebeğinizin duygu durumunu kontrol etmeniz önemlidir. Sakinleştirmek için bebek losyonu ile masaj yapmayı deneyebilirsiniz.
  • Bebeğiniz ilk başta  fazla yemek yiyemeyebilir ve bu deneyime alışması zaman alır. Bazı bebeklerin yiyecekleri ağızlarında tutma ve yutma alıştırması yapması gerekir.

Aylara Göre Ek Gıdaya Geçiş Listesi

6 Ay
Meyve

Avokado, elma, armut, şeftali, kayısı, mürdüm eriği ve muz verilebilir.

Sebze

Patates, tatlı patates, havuç, kabak ve balkabağı verilebilir.

Süt Grubu

Yoğurt ve tuzsuz peynir verilebilir.

Tahıl

Pirinç, irmik ve yulaf verilebilir.

Hayvansal Protein

Yumurta sarısı verilebilir.

Bakliyat

Hiçbir bakliyat 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.

Kuruyemiş

Hiçbir kuruyemiş 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.

Baharat

Hiçbir baharat 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.

7 Ay

Meyve

Kavun, karpuz, üzüm, mandalina, portakal, kiraz, vişne, nar ve ayva verilebilir.

Sebze

Brokoli, karnabahar, yeşil fasulye, bamya, semizotu, yer elması, bezelye, enginar, ıspanak, kereviz, lahana, soğan, sarımsak, pancar, domates, salatalık ve mevsimine göre biber verilebilir.

Süt Grubu

Tereyağı verilebilir.

Tahıl

Bulgur, tel ve arpa şehriye, erişte, bebek makarnası, yulaf unu, mısır unu ve arpa verilebilir.

Hayvansal Protein

Et, tavuk ve hindi verilebilir.

Bakliyat

Hiçbir bakliyat 7 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.

Kuruyemiş

Ceviz ve badem verilebilir.

Baharat

Tarçın, nane, kimyon ve kekik verilebilir.

8 Ay
Meyve

Yeni dünya ve incir verilebilir.

Sebze

Maydanoz, kuşkonmaz, dereotu, pazı, limon ve turp verilebilir.

Süt Grubu

Kefir verilebilir.

Tahıl

Kinoa, siyez, tam buğday unu ve çavdar unu verilebilir.

Hayvansal Protein

Balık verilebilir.

Bakliyat

Kırmızı mercimek, yeşil mercimek, nohut, kuru fasulye ve barbunya verilebilir.

Kuruyemiş

Fındık, fıstık ve kestane verilebilir.

Baharat

Tarçın, nane, kimyon ve kekik vermeye devam edebilirsiniz.

Bebeklerde Ek Gıdaya Geçişte Nelere Dikkat Edilmelidir?

Bebeğinizin zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi şarttır. Tamamlayıcı gıdaların bir listesi ile bebeğiniz genellikle protein, vitaminler ve mineraller için doğru gıda gruplarını alabilir. Tamamlayıcı gıdalara geçiş sırasında ve sonrasında bebeğin ihtiyaçlarına göre sağlanabilecek sebze ve meyveler ile diğer besin maddelerinin ayrıntılı listesi, takip eden sağlık kuruluşlarından alınabilir. Takviye listesi hazırlanırken birkaç önemli noktaya dikkat edilmelidir:

  • Listede çilek, kiraz, domates, portakal, bezelye, orkide ve bal gibi alerjiye sebep olma ihtimali yüksek besinler bulunmamalıdır.
  • Patates, muz, paella gibi kabızlığa neden olabilecek yiyeceklerden uzak durulmalıdır. Bebeğiniz bu besinleri tükettiği durumda, bebeklerde kabızlığa ne iyi gelir bilmek gerekir.
  • Demir açısından zengin besinler tercih edilebilir.
  • Yemekler küçük porsiyonlarda servis edilmelidir. Bebeğiniz yemeği kustuğu takdirde, bebek ıslak mendil ile hassas cildini temizleyebilirsiniz.
  • Tuz ve şeker içermemelidir.
  • Pekmez, yiyecekleri tatlandırmak için kullanılabilir.
  • İlk birkaç ayda bebeğinize ağırlıklı olarak meyve çorbaları, sebzeler, yoğurtlar ve tahıl gevrekleri verebilirsiniz.
  • 7. aydan itibaren kahvaltıda peynir, yumurta sarısı, pekmez gibi ürünlere, diğer öğünlerde ise tavuk, et, balık gibi protein açısından zengin besinlere geçilebilir.

Tamamlayıcı beslenmeye başlarken bebeğin günde bir öğün yemek yemesi önerilir. Bebeğiniz 7 aylık olduğunda öğün sayısı iki öğüne, 8. aydan itibaren üç öğüne çıkarılabilir. Ayrıca bu dönemler bebek bezi kullanımından külot bez kullanımına geçmek için de idealdir.

Bebek Ek Gıdaya Geçişte Alerji Belirtileri Nelerdir?

Meyve ve sebzeler, tamamlayıcı gıdalar tanıtıldığında bir çocuğun diyetinde önemli bir rol oynar. Ancak tüm meyve ve sebzeler bu dönemde sunulmamalıdır. Patlıcan, nikotin içerdiğinden bebekler için uygun değildir. Çilek, kiraz, ahududu, portakal, kivi ve yumurta akı gibi meyveler alerjik reaksiyon riski nedeniyle küçük çocuklara verilmemelidir.

İnek sütü, sindirimi zor olduğundan ve bağırsaklarda gizli kanamaya ve demir eksikliğine neden olabildiğinden bebeğiniz 1 yaşına gelene kadar kaçınılması gereken besinlerden biridir. 1 yaşından küçük bebeklere bal vermek çok sakıncalı olabilir çünkü yaşamı tehdit eden sonuçlar doğurabilir. Bebekler için uygun işlenmiş ve hazır gıdalar diye bir şey yoktur. Bebeklere aşağıdaki yiyecekler verilmemelidir;

  • Çay, çikolata, kakao ve kahve gibi kafein içeren yiyecekler
  • Soya fasulyesi
  • Fındık, yer fıstığı, ceviz gibi kuruyemişler
  • Kornişon
  • Tatlandırıcı içeren yiyecekler
  • Sosis, salam gibi işlenmiş et ürünleri

Yeni bir gıda alındığında, reaksiyon belirtileri genellikle dakikalar ya da saatler içinde ortaya çıkar. Belirtiler bazen birkaç gün sonra karın ağrısı ve ciltte kaşıntı şeklinde kendini gösterebilir. Bu nedenle, üç gün kuralına uymak çok önemlidir. Alerjiye neden olan en yaygın gıdalar süt, yumurta, buğday, soya, yer fıstığı, çilek, balık, kabuklu deniz ürünleri ve baldır. Alerjilerde genellikle kaşıntı ve kızarıklık gibi hafif belirtiler görülse de bazı bebeklerde kurdeşen, kusma ve ishal gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Hırıltı, nefes almada zorluk ve dilde, dudaklarda ve yüzde şişme görülürse hemen 112’yi arayın veya acil servise gidin. Çünkü bu belirtiler, anafilaksi adı verilen ve ölüme yol açabilen çok ciddi bir alerjik reaksiyonun belirtileridir.

Internet sitemiz size daha iyi hizmet sunabilmek için, çerezler (cookies) kullanır. Devam ederek, Gizlilik Bildirimi doğrultusunda çerez kullanımını kabul etmiş olursunuz. Detaylı bilgiye Gizlilik ve Çerez Politikası sayfamızdan erişebilirsiniz.