Anne sütü, yenidoğanın ihtiyaç duyduğu tek besindir ve yaşamın ilk altı ayında su dahil olmak üzere herhangi bir ek besine ihtiyaç yoktur. Emzirilemeyen bebekler bu süreçte biberonla beslenmelidir. 6. ayda bebeğiniz, anne sütünün yanı sıra katı yiyecekler de yiyebilir. Her bebek farklı gelişim özelliklerine sahip olduğundan katılara geçişte bireysel farklılıklar kaçınılmazdır. Bebeğiniz tamamlayıcı gıdalara hazır olma belirtileri gösterdiğinde, doktorunuz tamamlayıcı gıdalara geçmeniz için size rehberlik edecektir.
Bebeğinizi 6 aydan önce tamamlayıcı beslenmeye başlatmanız, bebeğinizin emme ihtiyacını azaltacak ve yeterli anne sütünün kullanılmasını önleyecektir. Yeterince kilo almayan bebeklerde, doktorun önerdiği şekilde erken dönemde tamamlayıcı gıdalara geçilmesi önerilebilir. Bebeğinizi beslediğiniz tamamlayıcı gıdaların anne sütünü de desteklediğini unutmayın. İlk başta anne sütünü desteklemek için tamamlayıcı gıdalar tanıtılır ve zamanla tamamlayıcı gıdalar anne sütünün yerini alır. Uygun ve zamanında tamamlayıcı beslenme ile emzirmeye en az 2 yıl devam edilmelidir. Dünya Sağlık Örgütü, gelişmekte olan ülkelerde emzirmeye iki yaşına kadar devam edilmesini önermektedir.
Tamamlayıcı gıdalara geçişte anne sütü veya formül mama ile beslenmeye devam edilmelidir. Geçiş yavaş ve pürüzsüz olmalıdır. Bebeklerde tamamlayıcı beslenmeye geçerken dikkat edilmesi gereken bazı noktalar;
6 Ay
Meyve
Avokado, elma, armut, şeftali, kayısı, mürdüm eriği ve muz verilebilir.
Sebze
Patates, tatlı patates, havuç, kabak ve balkabağı verilebilir.
Süt Grubu
Yoğurt ve tuzsuz peynir verilebilir.
Tahıl
Pirinç, irmik ve yulaf verilebilir.
Hayvansal Protein
Yumurta sarısı verilebilir.
Bakliyat
Hiçbir bakliyat 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.
Kuruyemiş
Hiçbir kuruyemiş 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.
Baharat
Hiçbir baharat 6 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.
7 Ay
Meyve
Kavun, karpuz, üzüm, mandalina, portakal, kiraz, vişne, nar ve ayva verilebilir.
Sebze
Brokoli, karnabahar, yeşil fasulye, bamya, semizotu, yer elması, bezelye, enginar, ıspanak, kereviz, lahana, soğan, sarımsak, pancar, domates, salatalık ve mevsimine göre biber verilebilir.
Süt Grubu
Tereyağı verilebilir.
Tahıl
Bulgur, tel ve arpa şehriye, erişte, bebek makarnası, yulaf unu, mısır unu ve arpa verilebilir.
Hayvansal Protein
Et, tavuk ve hindi verilebilir.
Bakliyat
Hiçbir bakliyat 7 aylık bir bebeğe ek gıda olarak vermek için uygun değildir.
Kuruyemiş
Ceviz ve badem verilebilir.
Baharat
Tarçın, nane, kimyon ve kekik verilebilir.
8 Ay
Meyve
Yeni dünya ve incir verilebilir.
Sebze
Maydanoz, kuşkonmaz, dereotu, pazı, limon ve turp verilebilir.
Süt Grubu
Kefir verilebilir.
Tahıl
Kinoa, siyez, tam buğday unu ve çavdar unu verilebilir.
Hayvansal Protein
Balık verilebilir.
Bakliyat
Kırmızı mercimek, yeşil mercimek, nohut, kuru fasulye ve barbunya verilebilir.
Kuruyemiş
Fındık, fıstık ve kestane verilebilir.
Baharat
Tarçın, nane, kimyon ve kekik vermeye devam edebilirsiniz.
Bebeğinizin zihinsel ve fiziksel olarak sağlıklı bir şekilde gelişebilmesi için yeterli ve dengeli beslenmesi şarttır. Tamamlayıcı gıdaların bir listesi ile bebeğiniz genellikle protein, vitaminler ve mineraller için doğru gıda gruplarını alabilir. Tamamlayıcı gıdalara geçiş sırasında ve sonrasında bebeğin ihtiyaçlarına göre sağlanabilecek sebze ve meyveler ile diğer besin maddelerinin ayrıntılı listesi, takip eden sağlık kuruluşlarından alınabilir. Takviye listesi hazırlanırken birkaç önemli noktaya dikkat edilmelidir:
Tamamlayıcı beslenmeye başlarken bebeğin günde bir öğün yemek yemesi önerilir. Bebeğiniz 7 aylık olduğunda öğün sayısı iki öğüne, 8. aydan itibaren üç öğüne çıkarılabilir. Ayrıca bu dönemler bebek bezi kullanımından külot bez kullanımına geçmek için de idealdir.
Meyve ve sebzeler, tamamlayıcı gıdalar tanıtıldığında bir çocuğun diyetinde önemli bir rol oynar. Ancak tüm meyve ve sebzeler bu dönemde sunulmamalıdır. Patlıcan, nikotin içerdiğinden bebekler için uygun değildir. Çilek, kiraz, ahududu, portakal, kivi ve yumurta akı gibi meyveler alerjik reaksiyon riski nedeniyle küçük çocuklara verilmemelidir.
İnek sütü, sindirimi zor olduğundan ve bağırsaklarda gizli kanamaya ve demir eksikliğine neden olabildiğinden bebeğiniz 1 yaşına gelene kadar kaçınılması gereken besinlerden biridir. 1 yaşından küçük bebeklere bal vermek çok sakıncalı olabilir çünkü yaşamı tehdit eden sonuçlar doğurabilir. Bebekler için uygun işlenmiş ve hazır gıdalar diye bir şey yoktur. Bebeklere aşağıdaki yiyecekler verilmemelidir;
Yeni bir gıda alındığında, reaksiyon belirtileri genellikle dakikalar ya da saatler içinde ortaya çıkar. Belirtiler bazen birkaç gün sonra karın ağrısı ve ciltte kaşıntı şeklinde kendini gösterebilir. Bu nedenle, üç gün kuralına uymak çok önemlidir. Alerjiye neden olan en yaygın gıdalar süt, yumurta, buğday, soya, yer fıstığı, çilek, balık, kabuklu deniz ürünleri ve baldır. Alerjilerde genellikle kaşıntı ve kızarıklık gibi hafif belirtiler görülse de bazı bebeklerde kurdeşen, kusma ve ishal gibi daha ciddi belirtiler ortaya çıkabilir. Hırıltı, nefes almada zorluk ve dilde, dudaklarda ve yüzde şişme görülürse hemen 112’yi arayın veya acil servise gidin. Çünkü bu belirtiler, anafilaksi adı verilen ve ölüme yol açabilen çok ciddi bir alerjik reaksiyonun belirtileridir.