Mastit Nedir?

Mastit; memede kızarıklık, şişme, ağrı ve hassasiyete neden olan bir çeşit doku iltihaplanmasıdır. Göğüste hassasiyete ve ağrıya sebep olur.

Mastit, meme dokusunun enfeksiyon kapması sonucu iltihaplanmasıyla belirti göstermektedir. Genellikle bebek doğduktan sonra emzirme sıklığının çok olduğu dönemlerde ortaya çıkar. Emziren anneleri en çok 6. ve 12. hafta arasında etkiler fakat daha sonraki haftalarda da görülebilir.

Mastit, sancılı bir şekilde kendini gösterebilir. Bu dönemde bebeği emzirmemek en doğrusu olacaktır. Ancak mastitin ağrısı hafiflediğinde bebeği emzirmeye devam edebilirsiniz.

Mastitin Nedenleri

1. Göğüste kalan süt

Emzirme tekniğinin doğru olmadığı durumlarda memedeki süt tamamen boşalmaz ve memede kalan bu süt sancıya sebep verir, bu durum da mastite yol açabilir.

2. Tıkalı süt kanalları

Göğüsteki süt kanalı tıkanırsa, memede süt birikimi gerçekleşir. Bu durum göğsünüzden süt gelmesini azaltır ve size acı verici bir deneyim yaşatır. Tıkalı kanal iyileştirilmezse, göğüs enfeksiyonuna yani mastite neden olabilir.

3. Bakteriler

Bebeği emzirirken, bebeğin ağzından göğüs ucunuzdaki çatlaklar aracılığıyla süt kanalına bakteriler geçebilmektedir. Anne sütü, bu bakterilerin üremesi açısından verimli bir ortam sağlamaktadır. Bu durum da mastit oluşumuna neden olabilir.

Mastitin diğer sebepleri ise şu şekildedir:

• Sigara tüketimi mastit oluşumu için önemli bir risk faktörüdür. Tütün ürünlerinde bulunan toksinler meme dokusunda iltihaplanmaya neden olur.
• Bağışıklık sistemini zayıflatan kronik hastalıklar da meme dokusu iltihaplanmasına neden olabilir.
• Emzirme döneminde göğüste biriken sütün düzenli olarak boşaltılamaması, mastit oluşmasında en sık görülen etkenlerden biridir. Bebeği aniden sütten kesmek süt birikmesine neden olarak enfeksiyon oluşmasına yol açar.
• Dar kıyafetler de mastit oluşumunu etkileyen faktörlerdendir.

 

Mastit Olduğumu Nasıl Anlarım?

Emzirmeye yeni başladığınızda göğüste bir miktar hassasiyet ve ağrı hissetmeniz normaldir. Mastit belirtileri ve semptomları ise aşağıdaki gibidir.

• Emzirirken göğsün içinde ağrı ya da yakıcı bir his (bu enfeksiyon genelde sadece tek göğsü etkiler),
• Göğüste hassasiyet ve sancı,
• Göğüste şişlik,
• Göğüs içinde yanma,
• Göğüste kızarıklık,
• Yorgunluk ve halsizlik,
• Ateş ve titreme,
• Koltuk altı bezlerinde şişkinlik,
• Göğsün bir bölgesinde olağandışı sıcaklık,
• Emzirme sonrasında memede sertlik vb.

Bu belirtiler ortaya çıktığında doktora danışmak gerekir. Doktor, belirtiler doğrultusunda doğru tanıyı koyacak ve bu tanıya göre uygun bir ilaç tedavisine başlanacaktır.

 

Mastit Nasıl Tedavi Edilir?

Mastit oluştuğunda emzirmeye devam etme ya da etmeme konusundaki tartışmalar sürmektedir. Ancak, mastit olduğunuzu fark ettiğiniz anda tedavi etmek çok önemlidir. Eğer mastit tedavi edilmezse, iltihap birikip göğüste apse yapabilir ve cerrahi müdahale gerektirebilir. Mastit tedavisi için doktora danışmak gerekmektedir. Size en uygun tedaviyi doktor sunacaktır. Doktorunuz emzirmeyi kesmenizi önerirse, göğüste süt birikmeye başlayacaktır. Bu durumda memedeki dolgunluğu azaltmak için sütün bir miktarını göğüs pompası kullanarak boşaltabilirsiniz. Göğüs kanallarındaki tıkanıklığı önlemek için göğüslere nasıl masaj yapılacağının anneye anlatılması ve göğsün bakteri kapmaması için ellerin nasıl temizleneceği öğretilmelidir. Özellikle E ve Selenyum yetersizlikleri, mastitin oluşumunu ve enfeksiyonun şiddetlenmesini tetiklemektedir. Mastitten korunmak için hamileliğin son zamanlarında bu vitamin ve mineralleri almak faydalı olacaktır.

 

Mastit Olunca Bebek Emzirilir Mi?

Mastit oluştuğunda, doktor kontrolünde ve doktorun bir sakınca görmemesi şartıyla emzirmeye devam edilebilir. Mastitiniz varken emzirdiğinizde canınız yanabilir ama iyileşmek için süt kanallarını boşaltmanız gerekir. Süt düğümlenmesini ve kesilmesini önlemek için bebeği emzirmeye devam etmek gerekmektedir. Bu durum bebek için de tehlikeli değildir. Anne sütünün antibakteriyel özelliği bebeğin enfeksiyondan korunmasına yardımcı olur.

Mastit genelde tek göğüste görülür. İltihap nedeniyle mastit olan göğüsten gelen süt, biraz tuzlu olur. Bu yüzden bebek emmek istemeyebilir. Bu da göğsün boşalmasına engel olur. Böyle bir durumda süt sağma makinesi kullanabilir, sütü bebeğinize biberon yardımıyla verebilirsiniz. Mastit tedavisi sürecinde genelde memedeki tuz oranı bir hafta içinde azalmaya başlar.

 

Mastiti Engellemek İçin Ne Yapılmalıdır?

Yeni doğum yapan anneler, laktasyon dönemi olarak tanımlanan zaman diliminde önemli sorunlarla karşılaşabilir. Laktasyon dönemi, anne sütünün oluştuğu ve göğüs ucundan geldiği süreci tanımlamak için kullanılır. Bu sürecin iyi yönetilememesi  durumunda ya da farklı sağlık sebepleri durumunda göğüste süt doluluğu yaşanır. Bu rahatsızlık, göğsün sık boşaltılmasıyla tamamen iyileştirilebilir. Fakat göğüsteki hassasiyet ve ağrı nedeniyle emzirme süreci ertelenirse, süt kanallarında tıkanıklık ve devamında mastit ortaya çıkabilir.

Göğüste süt birikmesi, mastit oluşumunu hızlandıran faktörlerin başında gelir. Mastit oluşumunu engellemenin en kolay yolu, sütün göğüs içinde birikmesini önlemeye çalışmaktır. Hem anne hem de bebek sağlığı için emzirme süreci devam etmelidir. Mastit oluşumunu engellemek için alınabilecek diğer önlemler ise şu şekildedir:

• Her emzirmeden sonra göğüs ucunun hijyeni sağlanmalıdır. Bunun için temiz bir bezi, kaynayıp ılınmış çeşme suyuna batırarak göğüs başlarını ve uçlarını nazikçe temizleyebilirsiniz. Bu işlemi bebeğin emmesinin hemen öncesinde ve sonrasında yapabilirsiniz.
• Emzirmeden önce ve sonra göğüslere nazikçe masaj yapılması, süt kanallarının açılmasına yardımcı olabilir.
• Doğumdan sonraki ilk aylarda, göğüs ucu çatlaklarına bağlı olarak enfeksiyon oluşması yaygın bir durumdur. Enfeksiyon oluşumunu engellemek için göğüs ucu çatlaklarının tedavi edilmesi gerekir.
• Bebekler, her ne kadar emme içgüdüsüyle doğuyor olsa da ilk aylarda göğsü tam kavramakta sorun yaşayabilirler. Göğüs ucu çatlakları, çoğunlukla bebeğin göğsü doğru kavrayamaması sonucunda oluşur. Doğru emzirme pozisyonu, mastitin oluşum riskini azaltır. Doğru emzirme pozisyonlarının öğrenilmesi için gebeliğin son dönemlerinde bir uzmandan yardım alınması son derece önemlidir.
• Bebek yalnızca bir memeden değil iki memeden de emmelidir. Bunun için her emzirmede farklı göğsünüzü kullanabilirsiniz.
• Bebeğin emmeyi reddetmesi durumunda göğüste biriken süt mutlaka elle ya da bir pompa yardımıyla boşaltılmalıdır.
• Göğsü tahriş eden kumaşlardan uzak durulmalıdır. Rahat kıyafetler giymek göğsü rahatlatır ve enfeksiyon riskini azaltır.
• Vücudun enfeksiyonla savaşması için yeterli su tüketildiğinden emin olunmalıdır.

 

Mastit Nasıl Geçer?

Mastit tedavisi için mutlaka doktora danışmak gerekmektedir. Doktorun reçeteyle vereceği ilaçları düzenli kullanmak gerekir. İlaç tedavisinin yanında evde kendiniz yapabileceğiniz yöntemler ise şu şekildedir:

• Günde en az on dakika ılık su dolu bir küvette uzanarak ya da ılık su ile duş alarak göğüslerinizin suyun içinde olmasını sağlayabilirsiniz. Bu yöntem süt kanallarınızı tıkamış olabilecek kurumuş salgıların atılmasına yardımcı olur ve bu sayede emzirme esnasında göğsünüzü tam olarak boşaltabilirsiniz.
• Dinlenin. Yatağınızda bebeğinizle uzanmak sizi daha sık emzirmek için cesaretlendirebilir.
• Bolca su içerek vücudunuzun enfeksiyonlarla savaşmasına yardımcı olabilirsiniz.
• Bebeğinizi emzirmek size çok fazla acı verdiğinde, emzirmek yerine sütünüzü pompa yardımıyla sağmayı deneyebilirsiniz.
• Destekleyici bir sütyen kullanabilirsiniz. Destekleyici sütyen, göğsünüzün rahatlamasına yardımcı olacaktır.

KAYNAKLAR

https://www.divakadin.com/mastit-meme-iltihabi

https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/12542/mastit-nedir-belirtileri-ve-tedavi-yontemleri-nelerdir#mastit-nedir

https://www.medicalpark.com.tr/mastit-nedir/hg-2437

https://www.prima.com.tr/yenidogan-bebek/emzirme/yazilar/meme-iltihabi-nedir-belirtileri-ve-tedavisi

Mastit nasıl tedavi edilir?

https://www.anneysen.com/bebek/makale/emzirme-mastit-nedir-mastite-ne-iyi-gelir_1751

https://www.acibadem.com.tr/ilgi-alani/memenin-iltihabi-hastaliklari-mastitler/