Kolik Bebek Nedir?
Kolik, doğumun ardından birinci ya da ikinci haftada ortaya çıkabilen bir rahatsızlıktır. Bebeklerin yaklaşık %20’sinde görülür. Bir hastalık ya da hastalık belirtisi değildir. Kolik, tamamen sağlıklı olarak gelişen bebeklerde aşırı ağlama, karnında şişlik, bacakları karnına çekme, yüzde kızarma bulgularının eşlik ettiği hiçbir nedene bağlanamayan ağlama krizleridir.
Normal ağlamalardan farklı olarak kolik ağlamalarında bebeği sakinleştirmek oldukça zordur. Hem ebeveynleri hem de doktorları sıkıntıya sokan bir durumdur. Günümüzde kolik için daha çok Wessel tanımlaması kullanılır. Buna göre haftada 3 günden, günlük 3 saatten ve 3 haftadan uzun süren ağlamalar kolik olarak tanımlanır. Kolik, sıklıkla çocuk doktorlarına başvurulan ve bebeklerin ilk aylarında en sık rastlanan rahatsızlıklardan biridir. Kolik bebekler çoğunlukla ağlama nöbetleri sırasında ayaklarını karnına doğru çeker ve yumruklarını sıkar. Uzun süreli ağlamaya bağlı olarak bebeğin cildi kızarabilir ve ağız çevresinde soluk bir görünüm oluşabilir. Ağlama bir süre sonra bebeğin yorulması sonucunda bitebileceği gibi bazen gaz çıkarma ve kaka yapma ile de sonuçlanabilir. Fakat kısa bir süre sonra durum tekrarlanabilir. Kolik bebek olarak adlandırılan bu durum genelde bebeğin 3. ayı doldurmasıyla son bulur.
Kolik Sebepleri
Koliğin nedeni günümüzde tam olarak bilinmemektedir. Nedeni tam olarak bilinmediği için net ve kesin bir tedavisi de yoktur. Günümüzde koliğe neden olduğu düşünülen bazı hipotezler şunlardır:
- Aşırı Uyarılma
Bebekler doğumdan sonraki ilk haftalarda dünyaya uyum sağlama konusunda sıkıntı yaşar. Bu sebeple dışarıdan gelen uyaranları engelleyen bir mekanizmaya sahiplerdir. Bu mekanizma onların çevreden etkilenmeden emmelerini ve uyumalarını sağlar. Genelde bu mekanizma 1. ayın sonuna doğru ortadan kalkar ve bebekler de dış uyaranlara karşı duyarlı hale gelir. Bunun sonucunda gün boyu uyarılan bebekler, günün sonuna doğru yorulur ve aşırı uyarılmanın sonucu olarak ağlama krizine girer.
- Olgunlaşmamış Sindirim Sistemi
Bebeklerin sindirim sistemi ilk aylarda yeterince gelişmemiştir. Bu yüzden anne sütünü ya da mamayı sindirmekte zorluk çekebilir. Yeterli sindiremediği için ağrı ve sancı yaşar bu durum da ağlama krizlerine yol açabilir.
- Reflü
Bebeklerin ilk aylarda fizyolojik olarak reflü sıkıntısı olabilir. Reflü yaşaması durumunda ağlama krizleri şiddetlenebilir.
- Gıda Alerjisi
Bebek ilk aylarda anne sütüyle beslendiği için annenin de yediklerine dikkat etmesi gerekmektedir. Örneğin annenin sütüne geçen inek proteinine karşı bazı bebeklerin alerjisi olduğu görülmektedir. Bu tarz alerji durumlarında bebeklerde kolik ağlamaları daha fazla olabilir. Annenin diyete girmesi bu durumu düzelterek ağlamaların azalmasına yardımcı olabilir. Koliğe sebep olduğu düşünülen diğer yiyecekler ise şunlardır; kahve, fındık, fıstık, çikolata, soya, kabuklu deniz ürünleri ve baharatlı yiyecekler.
- Laktoz Eksikliği
Anne sütü veya mamalarda bulunan laktoz, bağırsak içerisinde bulunan laktoz enzimi yardımıyla sindirilir. Bebeklerde bu enzim yetersiz ise süt şekerinin sindirememesi sonucunda aşırı gaz birikimi olur. Bu aşırı gaz birikimi de bebeklerin ağlama krizi yaşamasına neden olabilir.
- Annenin Sigara Kullanımı
Emziren annelerin sigara kullanımından kaçınması gerekmektedir. Gebeliğinde de sigara kullanan annelerin bebeklerinde kolik gözükme ihtimali 2 kat daha fazladır.
Kolik Çözüm Yolları
Koliğin kanıtlanmış bir çözümü ya da tedavisi yoktur. Günümüzde koliği tedavi etmek için daha çok beslenme önerileri, fiziksel destek tedavileri, davranışsal tedaviler ve ilaç tedavileri uygulanmaktadır.
- Beslenme Önerileri
Anne sütü alan bebeklerde beslenmeye anne sütü ile devam edilmelidir. Eğer bebeğin inek sütü protein alerjisi olduğu anlaşılırsa, annenin süt ürünü içeren yiyeceklere 2 hafta süreyle ara vermesi ile hipo-alerjik diyet denenebilir. Mama ile beslenen bebeklerde ise laktozu azaltılmış veya hidrolize mamalar tercih edilebilir.
- Fiziksel Destek
Fiziksel tedavi olarak bebekleri ritmik şekilde sallamak, kucağa alıp sarıp sarmalamak, sırtına hafifçe ritmik olarak vurmak, ritmik sesler dinletmek (fön makinesi, vantilatör, aspiratör), karnına masaj yapmak, banyo yaptırmak, karnına sıcak havlu koymak ve arabayla gezdirmek gibi yöntemler uygulanabilir. Bu yöntemler genelde pek çok bebeği rahatlatırken nadiren bir kısmında aşırı uyarılmaya neden olabilir.
- Davranışsal Tedaviler
Bebeği uyaranlardan uzak tutmak, uyku düzenlemeleri yapmak kolik için yararlı olabilir. Aynı zamanda bu dönem ebeveynler için de çok zor olduğundan ufak bir mola vermek ya da yakınları tarafından desteklenmek onlara da iyi gelecektir.
- İlaç Tedavisi
Koliği tam olarak geçiren bir ilaç bulunmamaktadır. Bu yüzden doktorlar genelde bitkisel ürünler verir. Bu durumda en sağlıklı ve doğru bilgiyi de doktorunuz vereceğinden konuyla ilgili doktorunuza başvurmanız gerekmektedir.
Kolik Bebek Müzikleri Nelerdir?
Müziğin sakinleştirici etkisi olduğunu herkes bilir. Bu etkiyi bebekler de hisseder. Kolik bebeklerin bir kısmı ritmik müzikleri sever. Bu sesler tıraş makinesi, elektrik süpürgesi, saç kurutma makinesi gibi aralıksız ses çıkaran cihazlar olabileceği gibi rahim içi sesler ya da kolik bebek müzikleri de olabilir. Bebeğin duymaya alışık olduğu ve onu iyi hissettiren bu sesler “white noise” olarak tanımlanır. Uzaktan gelen rüzgar, dalga, su damlası, uğultu ve yağmur sesleri de bebeğinizi sakinleştirmeniz konusunda size yardımcı olabilir. Bazı bebekleri ise klasik müzikler, ninniler sakinleştirir. Bu tarz müzikler bebeğin duygusal gelişimi için de oldukça önemlidir. Ebeveynler, deneme yanılma yöntemiyle bebeklerini sakinleştirmeye yardımcı unsurlar konusunda en uygun kararı verebilir.
Kolik Bebek Nasıl Uyutulur?
Kolik bebeklerin uyutulması ve sakinleştirilmesi oldukça zor olabilir. Bebeği rahatlatıp anne karnına benzer bir ortam oluşturmaya çalışmak, bebeğin iyi hissetmesini ve daha kolay uykuya dalmasını sağlayabilir. Bunun için white noise kullanabilir ve loş bir ortam oluşturabilirsiniz. Seslerin etkisinden bahsederken aynı zamanda ebeveynlerin de bebeğe şarkı, ninni söylemesi olumlu etkiler yaratarak sakinleşmesine yardımcı olabilir. Bebeğinizi kucağınıza almak, pışpışlamak da rahatlamasını sağlar. Bu fiziksel iletişim aynı zamanda bebeğin ebeveynler ile arasındaki güven duygusunun pekişmesi için yararlıdır. Bazı kolik bebekler ise ılık suda sakinleşebilir. Böyle bir durumda bebeğe banyo yaptırmak, karnına ve sırtına ılık su tutmak da uykuya dalmasını kolaylaştıracaktır.
KAYNAKLAR
https://www.dryeldamumcu.com/kolik-nasil-gecer
https://www.medicalpark.com.tr/kolik-bebek/hg-2317#:~:text=Gaz%20sanc%C4%B1s%C4%B1%20olarak%20da%20tan%C4%B1mlanabilen,varl%C4%B1%C4%9F%C4%B1nda%20a%C4%9Flama%2C%20normal%20a%C4%9Flamalardan%20farkl%C4%B1d%C4%B1r
https://www.bepanthol.com.tr/iyilige-ninniler/bebeklerde-muzik-ve-uyku
https://www.mustela.com.tr/mustela-mag/kolik-bebek-muzikleri-nelerdir